Literatuur - Poëzie - I did but see you passing by, and yet I love you 'till I die

Wellicht is dit eenvoudige vers het kortste en mooiste liefdesgedicht. Het werd geschreven door Sir Walter Raleigh (1554-     1618), zeevaarder, veldheer en schrijver tijdens het bewind van koningin Elisabeth I, wier minnaar hij was. Hij vertrok naar Amerika en stichtte er de eerste Britse kroonkolonie die hij 'Virginia' doopte, ter ere van zijn koningin. Uiteraard was hij goed geplaatst om de maagdelijkheid van de Queen in te schatten. Uit Amerika bracht hij een plant mee, die de indianen 'tabac' noemden en die zij rookten. In 1588 nam hij triomfantelijk deel aan de beroemde zeeslag tijdens dewelke de Spaanse Armada werd vernietigd. Slachtoffer van afgunst en  allerlei kuiperijen viel hij in ongenade en werd hij opgesloten in de Tower te Londen. Door het raam van de vestingtoren zag hij  zijn koningin sporadisch voorbijkomen op de binnenkoer. Toen schreef hij het vers: 'I did but see you passing by and yet I love you till I die'. Volgens sommigen droeg Raleigh dit bondige gedicht helemaal niet op aan de koningin maar wel aan een mooie dienstmeid die vluchtig  voorbij wandelde. Hij was immers een onverbeterlijke rokkenjager. Hij liet alvast een bediende zijn  geschreven hartekreet brengen naar de koningin die, ontroerd, Raleigh vrijliet. Helaas voor hem, stierf koningin Elisabeth I korte tijd nadien. Haar opvolger, Koning James I, liet Raleigh opnieuw gevangen zetten in de Tower en thans voor 12 jaar, periode tijdens dewelke hij verscheidene boeken schreef, waaronder een 'history of the world'. Vrijgelaten ging hij, tegen het bevel van de koning, de Spanjaarden bestrijden in Amerika. Toen hij in 1616 terugkeerde naar Engeland werd hij prompt aangehouden en zonder vorm van proces  ter dood gebracht en onthoofd.
Raleigh's liefdesgedicht treft door zijn eenvoud en toch is het een voorbeeld van verbale zilversmederij. Raleigh schreef een distichon, dit is een tweeregelig gedicht, waarin een hele leefwereld werd samengeperst. Het dubbele vers rijmt; elke regel telt evenveel uitgesproken lettergrepen, namelijk 8; het gedicht is metrisch en rytmisch . Het is niet alleen achtvoetig maar ook jambisch, wat wil zeggen dat de beklemtoning van de lettergrepen alterneert.  Maar bovendien heeft het een intense existentiële betekenis. Het volstaat dat Raleigh zijn geliefde -  koningin of meid - slechts één keer vluchtig voorbij ziet gaan, of hij bemint haar voor het leven. Met zijn liefde overschrijdt hij tijd en ruimte. Meteen formuleert hij in zeer gebalde vorm dat liefde iets transcendents heeft, omdat ze tijd en ruimte overschrijdt. Wij kunnen iemand lief hebben die verblijft of woont op een ander continent, duizenden kilometers van ons verwijderd. Zo kunnen we ook iemand beminnen, die reeds geruime tijd overleden is.        

Letterlijk vertaald luidt het tweeregelige vers:

 
'Ik heb je maar voorbij zien gaan
en toch heb ik je lief tot ik sterf'

 
Als bij wonder wordt in de letterlijke vertaling de jambische versmaat behouden, behalve in de drie laatste woorden. Dit kan worden verholpen door 'tot' te ervangen door 'totdat':
 
'Ik heb je maar voorbij zien gaan
en toch heb ik je lief totdat ik sterf'
 
In deze versie wordt evenwel het gelijke aantal lettergrepen verbroken, aangezien de laatste regel er tien telt tegenover 8 in de eerste. Komt daarbij dat de nedermandse formulering niet erg sierlijk is. beter klinkt alvast:
 
'Ik heb je slechts voorbij zien gaan
en toch heb ik je lief totdat ik sterven zal.'

 
Nog welluidender maar in een veel vrijer vertaling wordt het :
 
'Ik heb je slechts van ver
voorbij zien gaan.
En zie, ik heb je lief,
mijn leven lang,
totdat ik sterf
en zelf zal zijn
voorbij gegaan'.